Warunki wykonania tytulu egzekucyjnego wystawionego przeciwko dluznikowi

Zastosowanie srodków przymusu wobec dluznika lub strony, przeciwko której wydano orzeczenie nakazujace wypelnienie obowiazków wynikajacych z umowy lub sprecyzowanych w tym orzeczeniu mozliwe jest po spelnieniu okreslonych warunków.

Realizacja tytulu egzekucyjnego nastepuje na podstawie uprawnienia podlegajacego egzekucji, którego podstawa jest wymagalne roszczenie.

(1). Jesli uprawnienie stwierdzone jest orzeczeniem sadowym, nalezy upewnic sie, czy od orzeczenia nie przysluguje srodek odwolawczy. W przypadku wydania zarzadzenia tymczasowego istnieje obowiazek poinformowania o tym dluznika.

(2). Tytul egzekucyjny podlega wykonaniu w okreslonym przedziale czasu.

1. UPRAWNIENIE PODLEGAJACE EGZEKUCJI OPARTE NA WYMAGALNYM ROSZCZENIU

W celu wykonania tytulu egzekucyjnego wierzyciel musi dysponowac uprawnieniem podlegajacym egzekucji, natomiast dochodzone roszczenie musi dotyczyc zaplaty naleznosci scisle okreslonej, wymagalnej i potwierdzonej, jako nadajaca sie do egzekucji.

Art. 2 ustawy 91-650 z 6 lipca 1991 roku:

Wierzyciel, któremu przysluguje uprawnienie podlegajace egzekucji i stwierdzajace roszczenie o zaplate scisle okreslonej, wymagalnej kwoty, moze dokonac zajecia majatku dluznika zgodnie z przepisami okreslajacymi warunki wykonania tytulu egzekucyjnego.

Tytul egzekucyjny musi w sposób wyrazny okreslac osobe wierzyciela i dluznika oraz nature egzekwowanego roszczenia lub obowiazku podlegajacego egzekucji.

CZYM JEST UPRAWNIENIE KWALIFIKUJACE SIE DO WYKONANIA W DRODZE EGZEKUCJI?

Dokumenty stwierdzajace uprawnienie podlegajace wykonaniu w drodze egzekucji:

• Orzeczenie wydane przez wlasciwy organ oraz w sprawach przekazanych prezesowi sadu okregowego (Tribunal de Grande Instance), o ile nadaja sie one do wykonania w drodze egzekucji);
• Odpisy protokolu ugody podpisanego przez sedziego i strony;
• Akty notarialne nadajace sie do wykonania w drodze egzekucji;
• Dokumenty sporzadzone przez komornika sadowego na podstawie niezaplaconego czeku;
• Dokumenty o charakterze publicznym wystawione przez osoby prawne i zakwalifikowane przez ustawe, jako podlegajace wykonaniu w drodze egzekucji lub decyzje, które ustawa zrównuje z orzeczeniami.

Art. 3 ustawy z dnia 9 lipca 1991 roku:

Dokumenty stwierdzajace uprawnienie, które kwalifikuje sie do wykonania w drodze egzekucji :

1. Orzeczenia sadowe lub administracyjne wlasciwych organów oraz wydane w sprawach przekazanych prezesowi sadu okregowego (Tribunal de Grande Instance), jezeli nadaja sie do wykonania w drodze egzekucji;

2. Dokumenty i orzeczenia sadów zagranicznych oraz sadów arbitrazowych opatrzone wzmianka o wykonalnosci, od których nie przysluguje srodek odwolawczy wstrzymujacy egzekucje;

3. Odpisy protokolu ugody podpisanego przez sedziego i strony;

4. Akty notarialne kwalifikujace sie do wykonania w drodze egzekucji;

5. Dokumenty sporzadzone przez komornika sadowego na podstawie niezaplaconego czeku;

6. Dokumenty o charakterze publicznym wystawione przez osoby prawne i zakwalifikowane przez ustawe, jako podlegajace wykonaniu w drodze egzekucji badz decyzje, które ustawa zrównuje z orzeczeniami.

CZYM JEST NALEZNOSC WYMAGALNA I SCISLE OKRESLONA?

Naleznosc jest scisle okreslona, gdy:

• 1. wyrazona jest w kwocie pienieznej
• 2. lub egzekwowana jest na podstawie tytulu, który zawiera wszystkie elementy pozwalajace wyrazic ja w kwocie pienieznej.

Naleznosc jest wymagalna, jezeli brak jest przeslanek do zawieszenia egzekucji oraz gdy nie podlega ona zapisowi.

CZYM JEST UPRAWNIENIE, KTÓRE NADAJE SIe DO WYKONANIA W DRODZE EGZEKUCJI?

We Francji tytul egzekucyjny zawiera nastepujaca klauzule: " En conséquence, la République Française mande et ordonne à tous Huissiers de Justice sur ce requis de mettre la dite décision à exécution, aux Procureurs Généraux et aux Procureurs de la République près les Tribunaux de Grande Instance d'y tenir la main à tous Commandants et Officiers de la Force Publique de prêter main-forte lorsqu'ils en seront légalement requis. En foi de quoi, la présente décision (ou le présent arrêt ou le présent acte...) a été signée par .... ".

W celu wszczecia egzekucji tytul egzekucyjny musi byc opatrzony powyzsza klauzula.

2. DODATKOWE WARUNKI PRZEPROWADZENIA EGZEKUCJI NA PODSTAWIE ORZECZENIA SADOWEGO

W sytuacji, gdy podstawa egzekucji jest orzeczenie sadowe, musza zostac spelnione dwa warunki:

• od orzeczenia nie moze przyslugiwac srodek odwolawczy, chyba, ze podstawa egzekucji jest zarzadzenie tymczasowe;
• dluznik musi zostac prawidlowo zawiadomiony o orzeczeniu.

SYTUACJE, GDY OD ORZECZENIA NIE PRZYSLUGUJE SRODEK ODWOLAWCZY LUB GDY PODSTAWE EGZEKUCJI STANOWI ZARZADZENIE TYMCZASOWE

Od orzeczenia moze przyslugiwac srodek odwolawczy zmierzajacy do jego zmiany lub uchylenia przez sad wyzszej instancji badz cofniecia apelacji strony przeciwnej przed sadem tej samej instancji, jesli orzeczenie zapadlo w trybie zaocznym (np. wskutek niestawienia sie strony). Pozwany wnosi apelacje

lub odpowiedz na apelacje w okreslonym terminie. O terminie do wniesienia apelacji lub odpowiedzi na apelacje strona zostaje poinformowana przez sekretariat sadu, który wydal orzeczenie lub przez komornika sadowego w momencie doreczenia orzeczenia (patrz ponizej).

Orzeczenie nie moze zostac wykonane przed uplywem terminu do wniesienia apelacji lub odpowiedzi na apelacje.

Art. 500 francuskiego KPC:

Z powagi rzeczy osadzonej korzysta:

1.) orzeczenie, od którego nie przysluguje srodek odwolawczy wstrzymujacy egzekucje,

2.) orzeczenie, od którego nie wniesiono srodka odwolawczego we wlasciwym terminie.

W niektórych sytuacjach ustawa lub sad moze zezwolic wierzycielowi na wszczecie egzekucji przed uplywem terminu do wniesienia apelacji lub wydania rozstrzygniecia na skutek wniesionej apelacji.

W takim przypadku wydaje sie zarzadzenie tymczasowe. Na podstawie zarzadzenia tymczasowego wierzyciel moze dochodzic uprawnienia przed uplywem terminu do wniesienia apelacji.

Art. 501 francuskiego KPC:

Orzeczenie podlega wykonaniu zgodnie z ponizszymi zasadami z chwila uzyskania powagi rzeczy osadzonej, chyba, ze udzielono dluznikowi zwloki lub wierzyciel uzyskal zarzadzenie tymczasowe. Nadzwyczajne srodki odwolawcze (takie jak kasacja) nie powoduja wstrzymania egzekucji, z wyjatkiem przypadków szczególnych dotyczacych kwestii obywatelstwa (art. 1045 KPC), rozwodu (art. 1086 i 1087 KPC), adopcji (art. 1178-1 KPC) lub uznania ojcostwa (art. 1150 KPC).

OBOWIAZEK ZAWIADOMIENIA DLUZNIKA O ORZECZENIU

Pierwszym krokiem warunkujacym wykonanie orzeczenia jest zawiadomienie dluznika o wydaniu orzeczenia i jego tresci. Dzieki temu dluznik ma mozliwosc zapoznania sie z zakresem obowiazku objetego tytulem.

Art. 503 ust. 1:

Niezawiadomienie strony o orzeczeniu stanowi przeslanke negatywna wszczecia przeciwko niej egzekucji. Nie dotyczy to sytuacji, w której strona dobrowolnie poddala sie egzekucji.

Dluznik zamieszkuje na terenie Francji

Komornik sadowy dokonuje zawiadomienia o wydaniu orzeczenia przez francuski sad.

Zawiadomienie dokonane przez komornika nosi nazwe doreczenia.

Art. 675, ust. 1:

Jezeli ustawa nie stanowi inaczej, zawiadomienie o orzeczeniu nastepuje droga doreczenia (za posrednictwem komornika sadowego).

W celu doreczenia dluznikowi orzeczenia podlegajacego wykonaniu nalezy udac sie do komornika sadowego.

Dluznik zamieszkuje w innym Panstwie Czlonkowskim

Doreczenia trans graniczne okreslone zostaly przepisami Rozporzadzenia (WE) nr 1393/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. dotyczacego doreczenia w Panstwach Czlonkowskich dokumentów sadowych i pozasadowych w sprawach cywilnych i handlowych (patrz specjalny dokument poswiecony tej kwestii).

We Francji organami upowaznionymi do przyjmowania wniosków wierzyciela o dokonanie doreczenia dokumentu w innym Panstwie Czlonkowskim sa komornicy sadowi. Orzeczenie, które ma zostac doreczone dluznikowi zamieszkujacemu za granica, musi byc przeslane francuskiemu komornikowi, który przekazuje je wraz z odpowiednimi formularzami wlasciwemu organowi w Panstwie Czlonkowskim miejsca zamieszkania dluznika.

Szczególny przypadek egzekucji za okazaniem oryginalu orzeczenia

Niektóre orzeczenia kwalifikuja sie do niezwlocznego wykonania, wówczas ze wzgledu na niecierpiacy zwloki charakter roszczenia, egzekucja moze byc wszczeta po okazaniu orzeczenia sadu w oryginale, bez koniecznosci uprzedniego doreczenia dluznikowi odpisu orzeczenia opatrzonego klauzula wykonalnosci. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku orzeczen doraznych (orzeczen zaocznych- tytulów wydanych przez sedziego na zadanie jednej ze stron w postepowaniu ex parte tj. bez udzialu pozwanego).

Art. 503, ust. 2:

W przypadku wszczecia egzekucji za okazaniem oryginalu orzeczenia, okazanie spelnia kryteria zawiadomienia.

3. WYKONANIE TYTULU EGZEKUCYJNEGO W OKRESLONYM TERMINIE

Jesli egzekucje prowadzi sie na podstawie dokumentu pochodzacego od sadu (np. orzeczenia), wykonanie tytulu egzekucyjnego musi nastapic w ciagu dziesieciu lat od daty jego wydania. W pewnych przypadkach okres ten moze ulec przedluzeniu.

Art. 3-1 ustawy 91-650:

"Wykonanie orzeczen, o których mowa w ust. 1-3 art. 3, moze nastapic jedynie przed uplywem dziesieciu lat, chyba, ze dzialania zmierzajace do odzyskania zasadzonych w nich naleznosci dopuszczalne sa w dluzszym okresie".

Jezeli egzekucja prowadzona jest na podstawie aktu notarialnego, okres przedawnienia, po uplywie, którego wszczecie egzekucji jest niedopuszczalne, pokrywa sie z okresem przedawnienia naleznosci objetej uprawnieniem podlegajacym egzekucji (enforceable right).

Po spelnieniu wymienionych wyzej warunków, wierzyciel moze skontaktowac sie z wlasciwym komornikiem (patrz arkusz 2) w celu wszczecia egzekucji(patrz arkusze 3 i 4).

W wiekszosci wypadków pierwszym etapem egzekucji jest wyslanie do dluznika wezwania do zaplaty. Wezwanie do zaplaty, czyli sporzadzony przez komornika dokument, w którym zawarte jest wezwanie do dobrowolnego uiszczenie naleznosci przez dluznika, stanowi pierwszy dokument w postepowaniu egzekucyjnym. Zajecie wynagrodzenia nie musi byc poprzedzone wezwaniem do zaplaty.

Jakie czynnosci moge podjac przed uzyskaniem uprawnienia podlegajacego egzekucji? Czy istnieja srodki zabezpieczajace?

Wierzyciel moze uniemozliwic dluznikowi rozporzadzenie majatkiem przed uzyskaniem prawomocnego orzeczenia. Sluza do tego srodki zabezpieczajace. Zastosowanie zabezpieczenia ma na celu zapewnienie w przyszlosci skutecznej egzekucji z majatku dluznika.

W celu skorzystania ze srodka zabezpieczajacego wierzyciel musi skontaktowac sie z komornikiem, który jest uprawniony do dokonania zabezpieczenia skladników majatkowych dluznika.

1. Warunki zastosowania Srodka zabezpieczajacego

Mozliwosc skorzystania ze srodka zabezpieczajacego uzalezniona jest od zezwolenia sadowego wydanego przez sedziego orzekajacego w sprawie z wniosku wierzyciela.

Obowiazek uzyskania zezwolenia sadowego nie dotyczy wierzycieli, którym przysluguja szczególne uprawnienia.

Jezeli srodek zabezpieczajacy zostal okreslony na podstawie zezwolenia sadowego, musi byc zastosowany w okreslonym przedziale czasu.

Ponadto wierzyciel zobowiazany jest podjac starania, w celu uzyskania uprawnienia podlegajacego egzekucji, (enforceable right).

ZASADA: UZYSKANIE ZEZWOLENIA SADOWEGO

Zgodnie z przepisem art. 67 ustawy z dnia 9 lipca 1991 roku kazda osoba, której przysluguje uprawdopodobnione roszczenie, moze wystapic do sadu o wydanie zezwolenia na zastosowanie srodka zabezpieczajacego na majatku dluznika bez uprzedniego tytulu. Osoba ta musi wykazac, ze istnieja okolicznosci zagrazajace odzyskaniu naleznosci.

Zezwolenie sadowe na zastosowanie srodka zabezpieczajacego moze byc wydane na wniosek, tj. na zadanie jednej ze stron w postepowaniu ex parte. Wierzyciel moze, zatem wykorzystac "element zaskoczenia", niezbedny dla skutecznosci tego srodka. Wniosek o wydanie zezwolenia nalezy przedstawic sedziemu egzekucyjnemu miejsca zamieszkania dluznika (patrz arkusz nr 2 dotyczacy kwestii wlasciwosci sadu egzekucyjnego).

Wydanie zezwolenia uzaleznione jest od spelnienia dwóch warunków:

• Wierzyciel musi uprawdopodobnic roszczenie (nie ma koniecznosci udowodnienia istnienia naleznosci i jej wymagalnosci) oraz
• udowodnic wystepowanie okolicznosci zagrazajacych odzyskaniu naleznosci (wierzyciel musi udowodnic, iz ma uzasadniona obawe w kwestii wyplacalnosci dluznika)
• W postanowieniu sad okresla calkowita kwote roszczenia podlegajacego zabezpieczeniu objetego zezwoleniem sadowym z wyszczególnieniem rodzaju zabezpieczanego majatku.

WYJATEK: ZWOLNIENIE Z OBOWIAZKU UZYSKANIA ZEZWOLENIA SADOWEGO

Zgodnie z postanowieniami art. 68 ustawy z 9 lipca 1991 roku zezwolenie sadowe nie jest konieczne, gdy wierzyciel dysponuje jednym z ponizszych dokumentów:

• uprawnienie podlegajace egzekucji (wierzyciel moze teoretycznie wszczac egzekucje, jednak w wiekszosci wypadków nalezy uprzednio wyslac dluznikowi wezwanie do zaplaty. W celu uzyskania "elementu zaskoczenia" wierzyciel moze zastosowac srodek zabezpieczajacy bez uprzedniego zawiadomienia dluznika);
• orzeczenie sadu, które nie jest jeszcze wykonalne;
• zaakceptowany weksel;
• weksel wlasny;
• czek;
• umowa dzierzawy zawarta na pismie.

SKORZYSTANIE ZE SRODKA ZABEZPIECZAJACEGO W OKRESLONYM PRZEDZIALE CZASOWYM

Wierzyciel zobowiazany jest przekazac komornikowi dokument umozliwiajacy zastosowanie srodka zabezpieczajacego. Dokumentem tym jest:

• 1.)postanowienie sadu upowazniajace do zastosowania tego srodka
• 2.)lub jeden z tytulów wymienionych w art. 68 ustawy z 9 lipca 1991 roku.

W tym drugim przypadku zastosowanie srodka zabezpieczajacego nie jest ograniczone czasowo. Jesli srodek zabezpieczajacy podlega zastosowaniu po uzyskaniu zezwolenia sadu, musi on zostac wykonany w ciagu trzech miesiecy poczawszy od daty jego wydania.

UZYSKANIE UPRAWNIENIA PODLEGAJACEGO EGZEKUCJI W OKRESLONYM PRZEDZIALE CZASU

Art. 70 ustawy z 9 lipca 1991 roku i art. 215 dekretu z 31 lipca 1992 roku stwierdzaja, ze wierzyciel nieposiadajacy uprawnienia podlegajacego egzekucji, umozliwiajacego zastosowanie srodka zabezpieczajacego musi wszczac postepowanie lub dopelnic wymaganych prawem formalnosci w celu uzyskania uprawnienia podlegajacego egzekucji w terminie miesiecznym od chwili wykonania srodka zabezpieczajacego.

2. RODZAJE SRODKÓW ZABEZPIECZAJACYCH

Istnieja dwa rodzaje srodków zabezpieczajacych:

• 1.) zabezpieczenie przez zajecie rzeczy
• 2.) zabezpieczenie sadowe

Kryterium wyrózniajacym powyzsze srodki jest rodzaj majatku podlegajacego zabezpieczeniu.

Skutki zastosowania obu tych srodków sa rózne.

ZABEZPIECZENIE PRZEZ ZAJECIE RZECZY

Skutek zajecia rzeczy:

Dluznik nie moze rozporzadzac zajetym majatkiem (tzn. dokonac jego zbycia lub przeniesienia).

Skladniki majatku podlegajace zajeciu:

Mienie ruchome

Mienie ruchome podlega zabezpieczeniu niezaleznie od tego, czy znajduje sie w posiadaniu dluznika lub osoby trzeciej. Wierzyciel, który uzyska lub posiada juz uprawnienie podlegajace egzekucji stwierdzajace naleznosc, moze zadac sprzedazy zajetego majatku i otrzymac z tego tytulu kwote pieniezna.

Wierzytelnosci podlegajace zajeciu

Zajeciu w celu zabezpieczenia podlegac moga równiez wierzytelnosci dluznika przyslugujace mu od osób trzecich. Komornik dorecza zawiadomienie o zajeciu osobie trzeciej, o czym w terminie osmiu dni zawiadamia dluznika. Równiez w tym przypadku wierzyciel, który uzyska lub posiada juz uprawnienie podlegajace egzekucji, stwierdzajace naleznosc, moze domagac sie zaspokojenia z zabezpieczonej wierzytelnosci.

ZABEZPIECZENIE SADOWE

Skutki zabezpieczenia sadowego:

Dluznik moze dokonac zbycia skladników majatku objetych zabezpieczeniem sadowym.

Celem zabezpieczenia jest zapewnienie zachowania okreslonych uprawnien wierzyciela. Ustanowienie zabezpieczenia daje wierzycielowi pierwszenstwo w zaspokojeniu bedace konsekwencja dwóch rodzajów rejestracji. Jedna z nich jest tymczasowa rejestracja daty sluzacej wstecznemu ustaleniu kategorii zaspokojenia po stwierdzeniu uprawnien poszczególnych wierzycieli.

Wierzyciel korzysta z dwóch rodzajów uprawnien:

z pierwszenstwa zaspokojenia

Wierzyciel moze wnosic o dokonanie sprzedazy skladnika majatku dluznika. Jezeli nie dojdzie do tego, wierzyciel dysponujacy zabezpieczeniem sadowym ma prawo uczestniczyc w podziale sumy uzyskanej z egzekucji zgodnie z przyslugujaca mu kategoria zaspokojenia.

z prawa zaspokojenia pomimo zbycia skladnika majatku przez dluznika

Rozporzadzenie skladnikiem majatku przez dluznika dokonane po zajeciu nie ma wplywu na dalszy bieg postepowania i wykonywanie uprawnien przez wierzyciela. (np., gdy dluznik zbyl go osobie trzeciej).

Skladniki majatku podlegajace zabezpieczeniu sadowemu:

Nieruchomosci

Nieruchomosci nalezace do dluznika moga zostac zarejestrowane, jako obciazone hipoteka tymczasowa po uprzednim wypelnieniu formularza wniosku o dokonanie wpisu do rejestru hipotek.

Przedsiebiorstwo oraz akcje

Zabezpieczenie roszczen nastepuje równiez przez zajecie przedsiebiorstwa (w tym celu nalezy przedlozyc w sadzie rejestrowym odpowiednie formularze zajecia) jak tez poprzez zajecie praw majatkowych z tytulu posiadanych przez dluznika akcji (w tym celu nalezy doreczyc zajecie spólce, która wyemitowala akcje).

Zabezpieczeniu tymczasowemu moga równiez podlegac instrumenty finansowe zapisane na rachunku papierów wartosciowych oraz wierzytelnosci przyslugujace z innych dokumentów. Zabezpieczenia dokonuje sie poprzez doreczenie zajecia dluznikowi zajetej wierzytelnosci (w przypadku instrumentów finansowych podmiotowi prowadzacemu rachunek, na którym zapisane sa instrumenty finansowe).

Komornik ma obowiazek poinformowac dluznika o zabezpieczeniu na pismie w terminie osmiu dni od dnia zabezpieczenia.

Tymczasowa rejestracja zabezpieczenia musi byc potwierdzona rejestracja ostateczna.

Rejestracji dokonuje komornik w sposób przewidziany ustawa.

Kategoria zabezpieczenia uzyskana wskutek rejestracji obowiazuje z data wsteczna od dnia rejestracji tymczasowej i opiewa na sume wskazana w rejestracji ostatecznej.