W Polsce sprawy egzekucyjne należą do wlasciwosci:

1. sądów rejonowych

2. oraz dzialających przy tych sądach komorników (art. 758 kpc).

Zaznaczyc należy, iż czynnosci egzekucyjne wykonywane są przez komorników sądowych z wyjątkiem czynnosci, które są zastrzeżone dla sądów (art. 759 § 1 kpc).

Na podstawie niniejszego przepisu przyjmuje się domniemanie wlaściwości komorników sądowych do tego, aby dokonywac czynności egzekucyjnych. Kompetencje sądu w zakresie egzekucji sądowej przewidziane są wylącznie w sytuacjach ściśle określonych przepisami prawa.

Komornik sądowy

Status komornika sądowego, jego prawa i obowiązki określone zostaly w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191 ze zm.).

Ustawa reguluje następujące kwestie:

• 1. status komornika, kompetencje, wlaściwość - rozdzial 1 ustawy
• 2. powolywanie i odwolywanie komorników - rozdzial 2 ustawy
• 3. obowiązki i prawa komorników - rozdzial 3 ustawy
• 4. aplikanci i asesorzy komorniczy - rozdzial 4 ustawy
• 5. koszty dzialalności egzekucyjnej komornika i zasady prowadzenia kancelarii - rozdzial 5 ustawy
• 6. wydatki w toku egzekucji - rozdzial 6 ustawy
• 7. oplaty egzekucyjne - rozdzial 7 ustawy
• 8. dochód komorników - rozdzial 8 ustawy
• 9. nadzór nad komornikami - rozdzial 9 ustawy
• 10. odpowiedzialność dyscyplinarna - rozdzial 10 ustawy
• 11. samorząd komorniczy - rozdzial 11 ustawy

1. Status komornika sądowego

Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym dzialającym przy sądzie rejonowym (art. 1 ustawy).

2. Kompetencje komornika sądowego

Czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych wykonuje wylącznie komornik, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w innych ustawach. Komornik wykonuje także inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów (art. 2 ust. 1 ustawy).

Komornik pelni czynności osobiście, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach prawa (art. 2 ust. 2 ustawy).

Komornikom powierza się w szczególnosci następujące zadania (art. 2 ust. 3 ustawy):

• 1. wykonywanie orzeczen sądowych w sprawach o roszczenia pieniężne i niepieniężne oraz o zabezpieczenie roszczen;
• 2. wykonywanie innych tytulów wykonawczych wydanych na podstawie odrębnych przepisów oraz tytulów egzekucyjnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania ich w klauzulę wykonalności;
• 3. sporządzanie protokolu stanu faktycznego przed wszczęciem procesu sądowego lub przed wydaniem orzeczenia na zarządzenie sądu lub prokuratora.

Komornik, poza zadaniami okreslonymi w art. 2 ust. 3 ustawy, ma prawo:

• 1. doręczania zawiadomien sądowych, obwieszczen, protestów i zażalen oraz innych dokumentów za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty;
• 2. na wniosek organizatora licytacji - sprawowania urzędowego nadzoru nad dobrowolnymi publicznymi licytacjami, z przybiciem najniższej lub najwyższej oferty;
• 3. weryfikowania istnienia i treści tytulów wykonawczych wydanych w postępowaniach elektronicznych.

Komornik sądowy jest wlaściwy przy podejmowaniu czynności egzekucyjnych w ramach poniższych sposobów egzekucji świadczen pieniężnych i niepieniężnych.

Są to:

• egzekucja z ruchomości
• egzekucja z wynagrodzenia za pracę
• egzekucja z rachunków bankowych
• egzekucja z innych wierzytelności
• egzekucja z innych praw majątkowych
• egzekucja z nieruchomości
• egzekucja z ulamkowej częsci nieruchomości
• egzekucja z użytkowania wieczystego
• egzekucja ze statków morskich wpisanych do rejestru okrętowego
• uproszczona egzekucja z nieruchomości
• egzekucja w celu zniesienia wspólwlasności nieruchomości
• egzekucja wydania rzeczy ruchomej
• egzekucja wydania nieruchomości, statku albo opróżnienia pomieszczenia.

W ramach egzekucji z nieruchomości komornik sądowy jest organem wlaściwym do przeprowadzenia czynności egzekucyjnych do momentu zamknięcia przetargu.

3. Nadzórprzy wykonywaniu czynności komornik podlega orzeczeniom sądu i prezesowi sądu rejonowego, przy którym dziala (art. 3 ust.1 ustawy).

Nadzór Prezesa Sądu Rejonowego, przy którym dziala komornik

Prezes sądu rejonowego, przy którym dziala komornik, sprawuje nadzór nad jego dzialalnością, a w szczególności:

• ocenia szybkość, sprawność i rzetelność postępowania poprzez badanie, czy w konkretnych sprawach nie zachodzi nieuzasadniona przewleklość w podejmowaniu czynności;
• kontroluje prawidlowość prowadzenia biurowości i rachunkowości kancelarii komorniczej;
• bada kulturę pracy, w tym przestrzeganie wyznaczonych terminów czynności i przyjmowania interesantów oraz utrzymywanie kancelarii komorniczej na poziomie odpowiednim do godności urzędu i posiadanych środków;
• zawiadamia sąd o potrzebie wydania komornikowi zarządzen w trybie art. 759 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.

Nadzór Ministra Sprawiedliwości

Nadzór zwierzchni nad dzialalnością komorników i dzialalnością samorządu komorniczego sprawuje Minister Sprawiedliwości. Nadzór ten nie może wkraczac w dzialania podlegające nadzorowi sądu. Minister Sprawiedliwości sprawuje nadzór nad dzialalnością komorników przez prezesów sądów okręgowych, sędziów wizytatorów, a w zakresie kontroli finansowej przez osoby upoważnione.

Nadzór Krajowej Rady Komorniczej

Krajowa Rada Komornicza sprawuje nadzór nad komornikami niezależnie od nadzoru sprawowanego przez Ministra Sprawiedliwości i prezesów sądów.

4. Skargi na komornika sądowego

Na czynność komornika sądowego przysluguje skarga do sądu rejonowego, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to także zaniechania przez komornika dokonania czynności. Do rozpoznania skargi na czynności komornika wlaściwy jest sąd, przy którym dziala komornik (art. 767 § 1 kpc).

Skargi na postępowanie komornika niedotyczące czynności egzekucyjnych i nieobjęte nadzorem prezesa sądu rejonowego rozpatrują organy samorządu komorniczego (art. 6 ustawy).

5. Kancelaria komornicza

Komornik prowadzi kancelarię komorniczą (art. 5 ustawy).

6. Pieczęć urzędowa

Komornik używa okrąglej pieczęci urzędowej z godlem Rzeczypospolitej Polskiej, wskazującej w otoku pelnioną funkcję, sąd rejonowy, przy którym dziala, imię i nazwisko oraz siedzibę kancelarii (art. 4 ust. 1 ustawy).

7. Rewiry komornicze

Rewirem komorniczym jest obszar wlaściwości sądu rejonowego (art. 7 ust. 1 ustawy).

Minister Sprawiedliwości na stronach internetowych Ministerstwa Sprawiedliwości prowadzi i na bieżąco aktualizuje wykaz komorników, w którym wskazuje rewiry komornicze polożone w obszarach wlaściwości poszczególnych sądów apelacyjnych, imiona i nazwiska komorników dzialających w tych rewirach oraz siedziby i adresy ich kancelarii.

Prezes sądu rejonowego na stronach internetowych sądu prowadzi i na bieżąco aktualizuje wykaz komorników dzialających przy tym sądzie, w którym wskazuje imiona i nazwiska komorników oraz siedziby i adresy ich kancelarii. Wykaz udostępnia się również do publicznej wiadomości na tablicy informacyjnej w budynku sądu rejonowego.

Wykaz komorników znajduje się ponadto na stronie Krajowej Rady Komorniczej: http://komornik.pl/

oraz na stronach poszczególnych Rad Izb Komorniczych.

8. Prawo wyboru komornika (art. 8 ustawy)

Komornik dziala na obszarze swojego rewiru komorniczego. W rewirze komorniczym może dzialac więcej niż jeden komornik. Komornik nie może odmówic przyjęcia wniosku o wszczęcie egzekucji lub wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, do przeprowadzenia których jest wlaściwy zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego.

Wierzyciel ma prawo wyboru komornika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem:

• 1. spraw o egzekucję z nieruchomości
• 2. oraz spraw, w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio.

W przypadku wyboru komornik dziala poza obszarem swojego rewiru komorniczego.

Wierzyciel, dokonując wyboru komornika, sklada wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji oświadczenie na piśmie, że korzysta z prawa wyboru komornika. Komornik wybrany przez wierzyciela nie może odmówic wszczęcia egzekucji, wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadan, jeżeli bylyby prowadzone w obszarze wlaściwości sądu apelacyjnego obejmującego jego rewir. Komornik wybrany przez wierzyciela odmawia jednak wszczęcia egzekucji, wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia lub podjęcia innych czynności wchodzących w zakres jego ustawowych zadan, jeżeli w zakresie prowadzonych przez niego egzekucji zaleglość przekracza sześć miesięcy. Zaleglość tę oblicza się, dzieląc liczbę spraw niezalatwionych w poprzednim pólroczu przez średni miesięczny wplyw spraw w poprzednim pólroczu, wylączając sprawy o egzekucję swiadczen powtarzających się.

9. Wylączenie komornika sądowego (art. 9 ustawy)

Wniosek o wylączenie komornika zglasza się na piśmie do komornika prowadzącego postępowanie, uprawdopodobniając przyczyny wylączenia. Wniosek o wylączenie komornika rozpoznawany jest przez sąd, przy którym dziala komornik. Do wylączenia komornika sądowego stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego o wylączeniu sędziego.

10. Kwalifikacje komornika (art. 10 ustawy)

Na stanowisko komornika może zostac powolana osoba, która:

• 1. posiada obywatelstwo polskie;
• 2. ma pelną zdolność do czynności prawnych;
• 3. posiada nieposzlakowaną opinię;
• 4. nie byla karana za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;
• 5. nie jest podejrzana o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
• 6. ukonczyla wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskala tytul magistra prawa lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej;
• 7. jest zdolna ze względu na stan zdrowia do pelnienia obowiązków komornika;
• 8. odbyla aplikację komorniczą;
• 9. zlożyla egzamin komorniczy;
• 10. pracowala w charakterze asesora komorniczego co najmniej 2 lata;
• 11. ukonczyla 26 lat.

Odstępstwa od wymogów pkt. 8,9,10 uregulowane są przepisami ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.

11. Powolanie

Komornika powoluje Minister Sprawiedliwości na wniosek zainteresowanego (art. 11 ust. 1 ustawy).

12. Samorząd komorniczy

Komornicy tworzą samorząd komorniczy. Samorząd komorniczy obejmuje:

• 1. Krajowy Zjazd Komorników
• 2. Krajową Radę Komorniczą
• 3. walne zgromadzenia komorników izb komorniczych
• 4. Izby komornicze

Krajowy żjazd Komorników

Najwyższą wladzą samorządu komorniczego jest Krajowy Zjazd Komorników. Krajowy Zjazd Komorników wybiera Prezesa Krajowej Rady Komorniczej, Krajową Komisję Rewizyjną oraz określa siedzibę wladz. Krajowy Zjazd Komorników jest zwolywany dla zaopiniowania uchwal w najważniejszych sprawach dotyczących komorników i warunków ich pracy.

Krajowa Rada Komornicza

Krajowa Rada Komornicza jest reprezentantem komorników. Krajowa Rada Komornicza jest związana uchwalami Krajowego Zjazdu Komorników i w swoich poczynaniach nie może wykroczyc poza upoważnienia określone w uchwalach i ustawie.

Krajowa Rada Komornicza na posiedzeniu dokonuje podzialu czynności między swoich czlonków, jak również uchwala regulamin swojej pracy. Dokumenty te Krajowa Rada Komornicza doręcza Ministrowi Sprawiedliwości i radom wszystkich izb komorniczych.

Uchwaly Krajowej Rady Komorniczej są wykonywane przez Prezesa lub wyznaczonych jej czlonków.

Czlonków Krajowej Rady Komorniczej wybierają walne zgromadzenia komorników izb komorniczych po dwóch z każdej izby komorniczej.

Krajowa Rada Komornicza reprezentowana jest na zewnątrz przez Prezesa, który kieruje jej pracami i przewodniczy na posiedzeniach. W razie nieobecności Prezesa jego obowiązki wykonuje Wiceprezes.

Izba komornicza

Izbę komorniczą tworzą komornicy prowadzący kancelarię w okręgu sądu apelacyjnego. Siedzibą izby komorniczej jest miejscowość, w której ma siedzibę sąd apelacyjny.

Czlonkostwo w izbie komorniczej powstaje z mocy prawa z dniem uzyskania przez komornika prawa wykonywania czynności, o których mowa w art. 2 ustawy, i ustaje z dniem odwolania komornika. Z dniem odwolania komornik przestaje pelnic wszelkie funkcje w organach samorządu komorniczego.

Organami izby komorniczej są:

• 1. walne zgromadzenie komorników izby komorniczej;
• 2. rada izby komorniczej;
• 3. komisja rewizyjna.

Rada izby komorniczej

Rada izby komorniczej reprezentuje izbę komorniczą.

Rada izby komorniczej dziala w siedzibie izby komorniczej i sklada się z:

• 7 osób - w izbach liczących do 100 komorników;
• 9 osób - w izbach liczących powyżej 100 komorników.

Rada izby komorniczej na posiedzeniu dokonuje podzialu czynności między swoich czlonków, jak również uchwala regulamin swojej pracy. Dokumenty te rada doręcza wszystkim komornikom izby komorniczej i Krajowej Radzie Komorniczej.

Przewodniczący rady izby komorniczej reprezentuje ją na zewnątrz, kieruje jej pracami i przewodniczy na posiedzeniach.

W Polsce komornicy tworzą 11 izb komorniczych:

• 1. Izba Komornicza w Bialymstoku
• 2. Izba Komornicza w Gdansku
• 3. Izba Komornicza w Katowicach
• 4. Izba Komornicza w Krakowie
• 5. Izba Komornicza w Lublinie
• 6. Izba Komornicza w Lodzi
• 7. Izba Komornicza w Poznaniu
• 8. Izba Komornicza w Rzeszowie
• 9. Izba Komornicza w Szczecinie
• 10. Izba Komornicza w Warszawie
• 11. Izba Komornicza we Wroclawiu

13. Oplaty egzekucyjne

Za prowadzenie egzekucji i inne czynności wymienione w ustawie komornik pobiera oplaty egzekucyjne są to:

• oplaty stosunkowe
• oplaty stale.

Oplaty stosunkowe

W sprawach o egzekucję swiadczen pieniężnych komornik pobiera od dlużnika oplatę stosunkową w wysokości 15% wartosci wyegzekwowanego swiadczenia, jednak nie niższej niż 1/10 i nie wyższej niż trzydziestokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Jednakże w przypadku wyegzekwowania świadczenia wskutek skierowania egzekucji do wierzytelności z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę, świadczenia z ubezpieczenia spolecznego jak również wyplacanych na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zasilku dla bezrobotnych, dodatku aktywizacyjnego, stypendium oraz dodatku szkoleniowego, komornik pobiera od dlużnika oplatę stosunkową w wysokości 8% wartosci wyegzekwowanego swiadczenia, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 49 ust.1 ustawy).

W wyżej wymienionych sprawach komornik ściąga oplatę od dlużnika proporcjonalnie do wysokości wyegzekwowanego świadczenia (art. 49 ust. 1a ustawy).

Oplata za zabezpieczenie

Za wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia pieniężnego komornikowi przysluguje oplata w wysokości 2% wartosci roszczenia, które podlega zabezpieczeniu, nie mniejsza jednak niż 3% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego i nie wyższa niż pięciokrotność tego wynagrodzenia. Oplatę tę uiszcza wierzyciel, skladając wniosek o wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, a jeżeli nie uiści jej wraz z wnioskiem, komornik wzywa wierzyciela do jej uiszczenia w terminie 7 dni. Do czasu uiszczenia oplaty komornik nie wykonuje postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia (art. 45 ust. 1 ustawy).

Oplaty stale

Wszczęcie egzekucji świadczen niepieniężnych i wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczen niepieniężnych uzależnione jest od uiszczenia przez wierzyciela oplaty stalej (art. 49 a ust.1 ustawy):

• odebranie rzeczy: 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 50 ustawy);
• wprowadzenie w posiadanie nieruchomości i usunięcie z niej ruchomości, w przypadku przedsiębiorstw handlowych i przemyslowych oplatę pobiera się od każdej izby skladającej się na pomieszczenie przedsiębiorstwa: 40% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 51 ust.1 pkt.1 ustawy);
• wprowadzenie zarządcy w zarząd nieruchomości lub przedsiębiorstwa oraz za wprowadzenie dozorcy w dozór nieruchomości: 40% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 51 ust. 1 pkt. 2 ustawy);
• opróżnienie lokalu z rzeczy lub osób, z tym że odrębną oplatę pobiera się od każdej izby: 40% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 51 ust.1 pkt. 3 ustawy);
• za dokonanie spisu inwentarza albo innego spisu majątku pobiera się stalą oplatę w wysokości: 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę (art. 53 ustawy);
• oplatę stalą w wysokości 2% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego komornik pobiera od wierzyciela w przypadku otrzymania zlecenia poszukiwania majątku dlużnika w trybie art. 797(1) Kodeksu postępowania cywilnego. W razie odnalezienia majątku dlużnika komornik pobiera oplatę stalą w wysokości 5% szacunkowej wartości tego majątku, nie więcej jednak niż 100% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Oplata ta ulega zmniejszeniu o kwotę uprzednio pobranej oplaty w wysokości 2% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 53a ustawy);
• za wprowadzenie wierzyciela w posiadanie w przypadkach innych niż wymienione w art. 51 ustawy pobiera się oplatę stalą w wysokości 25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, a w razie podjęcia egzekucji na skutek dalszych naruszen posiadania, oplatę zwiększa się każdorazowo o 100% (art. 54 ustawy);
• za opieczętowanie lub zdjęcie pieczęci, bez dokonywania równoczesnego spisu, pobiera się oplatę stalą w wysokości 4% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego od każdej opieczętowanej izby lub innego pomieszczenia (art. 55 ustawy);
• za egzekucję inną niż odebranie rzeczy, wprowadzenie w posiadanie, zarząd, eksmisja, spis inwentarza, opieczętowanie, egzekucję swiadczen pieniężnych pobiera się oplatę stalą w wysokosci 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę czynnosci egzekucyjnych (art. 56 ustawy);
• za wszystkie czynności z udzialem Policji, Zandarmerii Wojskowej, wojskowych organów porządkowych, Straży Granicznej i ągencji Bezpieczenstwa Wewnętrznego pobiera się oplatę stalą w wysokości 25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 57 ustawy);
• za udzial w usunięciu oporu dlużnika oraz za wykonanie nakazu w sprawie osadzenia dlużnika w zakladzie karnym pobiera się oplatę w wysokości 25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Wykonanie nakazu osadzenia uzależnione jest od uiszczenia oplaty przez wierzyciela (art. 58 ustawy).

14. Wartość egzekwowanego roszczenia

Do wartości egzekwowanego świadczenia lub zabezpieczonego roszczenia stanowiącej podstawę ustalenia oplaty wlicza się odsetki, koszty i inne należności podlegające egzekucji lub zabezpieczeniu wraz ze świadczeniem glównym w dniu zlożenia wniosku lub rozszerzenia egzekucji. Do wartości tej nie wlicza się kosztów toczącego się postępowania egzekucyjnego lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz kosztów zastępstwa przez adwokata lub radcę prawnego w tym postępowaniu. Przy oznaczaniu wartości egzekwowanego świadczenia każde rozpoczęte 10 zl liczy się za pelne (art. 46 ustawy).

15. Wydatki w toku egzekucji

Komornikowi należy się zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji tylko w zakresie określonym ustawą (art. 39 ust.1 ustawy).

Wydatkami gotówkowymi wyszczególnionymi w art. 39 ust. 1 ustawy są:

• 1. należności bieglych;
• 2. koszty ogloszen w pismach;
• 3. koszty transportu specjalistycznego, przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą komornika, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości;
• 4. należności osób powolanych, na podstawie odrębnych przepisów, do udzialu w czynnościach;
• 5. koszty dzialania komornika, o których mowa w art. 8 ust. 11 ustawy, poza terenem rewiru komorniczego;
• 6. koszty doręczenia środków pieniężnych przez pocztę lub przelewem bankowym;
• 7. koszty uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia;
• 8. koszty doręczenia korespondencji, za wyjątkiem kosztów doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji bądz postępowania zabezpieczającego.

16. Zaliczka na wydatki

Na pokrycie wydatków, o których mowa w art. 39 ustawy, komornik może żądac zaliczki od strony lub innego uczestnika postępowania, który wniósl o dokonanie czynności, uzależniając czynność od jej uiszczenia (art. 40 ust. 1 ustawy).

Sąd rejonowy, przy którym dziala komornik, przekazuje komornikowi sumy niezbędne na pokrycie wydatków w sprawach osób zwolnionych w tym zakresie od kosztów sądowych (art. 40 ust. 3 ustawy).

W przypadku gdy postępowanie egzekucyjne okaże się w calości lub w częsci bezskuteczne, wydatki poniesione przez komornika, które nie zostaly pokryte z wyegzekwowanej częsci świadczenia, obciążają wierzyciela (art. 42 ust. 2 ustawy).

17. Zasada odpowiedzialności dlużnika za koszty egzekucji

Dlużnik powinien zwrócic wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszt egzekucji ustala postanowieniem komornik, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego. Na postanowienie sądu przysluguje zażalenie stronom oraz komornikowi (art. 770 kpc).

18. Prawomocne postanowienie komornika w przedmiocie kosztów

Prawomocne postanowienie komornika w przedmiocie kosztów podlega wykonaniu po uprawomocnieniu się bez potrzeby zaopatrywania go w klauzulę wykonalności (art. 770 (1) kpc).

19. Zwolnienie od kosztów egzekucji

Zwolnienie od kosztów sądowych, przyznane stronie przez sąd w postępowaniu rozpoznawczym lub z którego strona korzysta z mocy ustawy, rozciąga się także na postępowanie egzekucyjne (art. 771 kpc).

20. Koszty dzialalności egzekucyjnej komornika i zasady prowadzenia kancelarii

Koszty dzialalności egzekucyjnej komornika (art. 34 ustawy) obejmują:

• 1. koszty osobowe i rzeczowe ponoszone w związku z prowadzoną dzialalnością egzekucyjną;
• 2. koszty ochrony zajętego mienia i niezbędnej ochrony osobistej oraz ubezpieczenia mienia kancelarii i wlasnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej;
• 3. koszty przejazdów w miejscowości będącej siedzibą komornika, korespondencji (nie dotyczy kosztów korespondencji wyszczególnionych w art. 39 ust. 2 pkt. 8 ustawy, które należą do wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji i podlegają zwrotowi), obrotu pieniężnego (nie dotyczy kosztów doręczenia środków pieniężnych przez pocztę lub przelewem bankowym, wyszczególnionych w art. 39. ust. 2 pkt. 6 ustawy, które to stanowią wydatki gotówkowe poniesione w toku egzekucji i podlegają zwrotowi), przewozu drobnych ruchomości niewymagających transportu specjalistycznego;
• 4. obowiązkowe oplaty na samorząd komorniczy ponoszone zgodnie z przepisami ustawy;
• 5. inne koszty niezbędne do wykonywania czynności egzekucyjnych oraz czynności przewidziane przepisami ustawy, jeżeli nie są pokrywane w trybie określonym w art. 39 ustawy (zwrot wydatków gotówkowych).

Koszty powyższe komornik pokrywa z uzyskanych oplat egzekucyjnych (art. 35 ustawy).

Komornik zatrudnia na podstawie umów: o pracę, o dzielo lub zlecenia pracowników oraz inne osoby niezbędne do obslugi kancelarii, a także ochrony i pomocy w czynnościach w terenie.

Komornik zatrudnia aplikantów komorniczych i asesorów komorniczych.

Sąd jako organ egzekucyjny

1. Kompetencje sądu jako organu egzekucyjnego

Sąd jako organ egzekucyjny dokonuje między innymi następujących czynności:

• 1. wydaje postanowienie rozstrzygające zbieg egzekucji sądowej i administracyjnej (art. 773 kpc);
• 2. rozpoznaje wniosek o wyjawienie majątku (art. 915 § 1 kpc), wydaje postanowienie w przedmiocie wyjawienia majątku (art. 915 § 3 kpc);
• 3. wydaje postanowienie w przedmiocie ustanowienia zarządu w egzekucji z nieruchomości (art. 931 § 2 kpc);
• 4. nadzoruje sprawowanie zarządu w egzekucji z nieruchomości (art. 935 kpc - art. 941 kpc);
• 5. wydaje postanowienie w przedmiocie następstw niewykonania przez nabywcę licytacyjnego w terminie warunków licytacyjnych co do zaplaty ceny (art. 969 § 1 kpc);
• 6. sprawuje nadzór nad licytacją nieruchomości (art. 972 kpc);
• 7. po zamknięciu przetargu wydaje postanowienie w przedmiocie udzielenia przybicia na rzecz licytanta, który zaofiarowal najwyższą cenę (art. 987 kpc), jak również wydaje postanowienie w przedmiocie udzielenia przybicia na rzecz przejmującego nieruchomość (art. 989 kpc);
• 8. wydaje postanowienie w przedmiocie przysądzenia wlasności nieruchomości (art. 998 kpc);
• 9. sporządza plan podzialu pomiędzy wierzycieli sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości (art. 1023 § 1 kpc);

Podkreslic należy, iż w ramach egzekucji z nieruchomosci sąd dokonuje wszystkich czynnosci egzekucyjnych od momentu zamknięcia przetargu przez komornika sądowego.

• 10. dokonuje egzekucji czynności zastępowalnych (art. 1049 kpc);
• 11. dokonuje egzekucji czynności niezastępowalnych (art. 1050 kpc);
• 12. dokonuje egzekucji obowiązku zaniechania czynności lub nieprzeszkadzania czynności wierzyciela (art. 1051 kpc);
• 13. dokonuje egzekucji przez zarząd przymusowy (art. 1064(1) kpc - 1064(13) kpc);
• 14. dokonuje egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego (art. 1064 (14) kpc - art. 1064 (23) kpc).

Sąd ponadto:

• 15. ustanawia dla dlużnika nie mającego zdolności procesowej kuratora na czas do ustanowienia przedstawiciela ustawowego (art. 818 § 1 kpc);
• 16. jeżeli spadkobiercy dlużnika nie objęli spadku albo nie są znani, a nie ma kuratora spadku, na wniosek wierzyciela ustanawia dla nich kuratora (art. 819 § 2 kpc);
• 17. ustanawia kuratora lub zarządcę albo nakazuje sprzedaż prawa, jeżeli po zajęciu wierzytelności należyte wykonanie praw dlużnika lub wierzyciela tego wymaga (art. 908 § 1 kpc);
• 18. ustanawia kuratora do zastępowania osoby nieobecnej (art. 928 kpc);
• 19. wydaje postanowienie w przedmiocie wydania zabezpieczenia (art. 807 kpc).

Czynności powyższe należą do wlaściwości sądu rejonowego.

Czynności egzekucyjne dokonywane są przez sąd okręgowy wylącznie w wyjątkowych sytuacjach przewidzianych ściśle przepisami prawa.

Oprócz dokonywania czynności egzekucyjnych wyszczególnionych przepisami kodeksu postępowania cywilnego, sąd sprawuje nadzór nad czynnosciami komornika sądowego poprzez:

• 1. wydawanie komornikowi z urzędu zarządzen zmierzających do zapewnienia należytego wykonania egzekucji (art. 759 § 2 kpc);
• 2. usuwanie spostrzeżonych uchybien (art. 759 § 2 kpc);
• 3. rozpoznaje skargi na czynność komornika (art. 767 kpc).

2. Koszty czynności podejmowanych przez sąd

Koszty czynności podejmowanych przez sąd reguluje:

• 1. Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 167, poz. 1398) tekst jednolity z dnia 27 kwietnia 2010 r. (Dz.U. Nr 90, poz. 594)
• 2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu uiszczania oplat sądowych w sprawach cywilnych z dnia 31 stycznia 2006 r. (Dz.U. Nr 27, poz. 199).