E-fiche 3 – De beslagen op lichamelijke roerende goederen

Het beslag op roerende zaken die geen registergoederen zijn, is geregeld in art. 439 e.v. van het Nederlandse Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. De officiële benaming van dit beslag is 'executoriaal beslag op roerende zaken die geen registergoederen zijn'.

De gang van zaken bij het leggen van dit beslag is als volgt.

Aangezien de algemene regels van het executierecht ook gelden voor executie door middel van het leggen van executoriaal beslag, dient voorafgaande betekening van de executoriale titel aan de schuldenaar plaats te vinden (vlg. art. 430 lid 3 Rv). Voorts eist artikel 439 lid 1 van het Nederlandse Wetboek van Rechtsvordering een voorafgaand bevel per deurwaardersexploot om binnen twee dagen alsnog aan de executoriale titel te voldoen. Volgens lid 2 van dit artikel mag de deurwaarder in één exploot zowel de voorgeschreven betekening als het bevel tot betaling doen. Na verloop van genoemde twee dagen (art. 439 lid 1 tweede zin Rv) kan dan tot de eigenlijke beslagging worden overgegaan. Die eigenlijke beslaglegging geschiedt door een deurwaardersexploot (art. 440 lid 1 Rv), dat aan de beslagene betekend wordt. Behalve het beslagexploot dient de deurwaarder ook een proces-verbaal van beslag op te maken, dat hij desgewenst in één schriftelijk stuk kan combineren met het beslagexploot, hetgeen in de praktijk gebruikelijk is. In het proces-verbaal dient nauwkeurig omschreven te worden welke goederen in beslag worden genomen (art. 443 Rv; indien de deurwaarder niet direct bij het leggen van beslag die omschrijving kan geven dient hij dat uiterlijk op de volgende dag te doen).

Indien een afzonderlijk proces-verbaal van beslag is opgemaakt, dient een afschrift hiervan aan de beslagene te betekend te worden (art. 443 Rv).

De deurwaarder laat de in beslag genomen goederen meestal waar ze ten tijde van de inbeslagneming zijn: onder de beslagene. Na verloop van tijd kunnen de in beslag genomen goederen in het openbaar worden verkocht (art. 462 e.v. Rv).

De wetgever heeft een aantal eerste levensbehoeften en bestaansmiddelen van de geëxecuteerde veilig willen stellen door te bepalen dat daarop geen beslag mag worden gelegd. De materie wordt geregeld (door de sterk verouderde) art. 447 en 448 Rv.

Art. 447 - Geen beslag op roerende zaken mag, uit welken hoofde ook, gedaan worden:

• 1°. op het nodige bed en beddegoed van de geëxecuteerde en de inwonende leden van zijn gezin en op de kleren, waarmee zij gekleed en gedekt zijn;
• 2°. op de gereedschappen van ambachtslieden en werklieden, tot hun persoonlijk bedrijf behorende;
• 3°. op de in het huis voorhanden zijnde voorraad van spijs en drank, dienende tot de behoefte van het huisgezin, gedurende een maand;
• 4°. op het ingevolge artikel 642c in de kas der gerechtelijke consignaties gestorte bedrag.

Art. 448 - 1. Evenmin kan beslag worden gelegd op de boeken die de geëxecuteerde nodig heeft voor zijn beroep, en op de werktuigen en gereedschappen, dienend tot enig onderwijs of de beoefening van kunsten en wetenschappen, telkens tot een bij algemene maatregel van bestuur vast te stellen bedrag en te zijner keuze.

2. De in het eerste lid bedoelde zaken kunnen wel in beslag worden genomen voor vorderingen:

1°. wegens levensbehoeften verstrekt aan de geëxecuteerde en de inwonende leden van zijn gezin;

2°. ter zake van de vervaardiging of het herstel van deze zaken of de verkoop daarvan aan de geëxecuteerde.

Op het beslag op roerende zaken die registergoederen zijn wordt in de e-sheet over het beslag op onroerende zaken kort ingegaan, omdat dit beslag veel verwantschap vertoont met het beslag op onroerende zaken.