Niezbędnym warunkiem prawidłowego funkcjonowania Europejskiej Przestrzeni Sądowej jest możliwość realizacji tytułów wykonawczych wydawanych obywatelom lub europejskim podmiotom gospodarczym przez władze krajowe w sprawach cywilnych i handlowych w innym państwie Unii Europejskiej. Celem projektu EJE (Egzekucja Sądowa w Europie), współfinansowanego przez Unię Europejską, jest usprawnienie wykonywania orzeczeń sądowych w Europie poprzez zapewnienie obywatelom Państw Członkowskich Unii Europejskiej oraz komornikom sądowym niezbędnych informacji o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń sądowych na terytorium innego Państwa Członkowskiego. Projekt ten ma również na celu usprawnienie działania mechanizmów współpracy i komunikacji pomiędzy komornikami w Europie.
Kontekst: Priorytety europejskie
Ustanowiona na mocy Traktatu Amsterdamskiego Przestrzeń Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości stopniowo usuwa przeszkody w swobodnym przepływie tytułów wykonawczych w Unii Europejskiej. Jednak pomimo istotnego postępu, w praktyce egzekucja orzeczeń wydawanych przez sąd jednego państwa w innym Państwie Członkowskim Unii Europejskiej nadal wiąże się z trudnościami. Są one związane z terytorialnym charakterem postępowania egzekucyjnego w sprawach cywilnych. Różnorodność regulacji krajowych oraz brak harmonizacji przepisów krajowych w Państwach Członkowskich dotyczących postępowania egzekucyjnego w sprawach cywilnych utrudniają skuteczne wykonywanie prawa do egzekucji, które powinno być zagwarantowane w sytuacjach transgranicznych.
W praktyce osoby fizyczne i podmioty prywatne z Państw Członkowskich Unii Europejskiej mają trudności z uznaniem i realizacją tytułów wykonawczych w innym Państwie Członkowskim, chociaż ich wykonalność została stwierdzona w kraju pochodzenia. Źródłem trudności jest różnorodność procedur krajowych i brak znajomości unormowań obowiązujących w obcym postępowaniu egzekucyjnym.
Dążąc do tego, aby różnice w zakresie rozwiązań prawnych nie stały się źródłem wzajemnych nieporozumień, projekt EJE ma za zadanie nawiązanie współpracy pomiędzy komornikami. Priorytetem jest poprawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości w Unii Europejskiej przy użyciu nowej technologii oraz wzmocnienie wzajemnego zaufania między komornikami.
Cele projektu EJE: lepsze zrozumienie procedur egzekucyjnych
Współfinansowany przez Unię Europejską projekt EJE ma dwa główne cele :
- Dostarczenie obywatelom Państw Członkowskich UE informacji niezbędnych do przeprowadzenia egzekucji orzeczeń sądowych na terytoriach innych Państw Członkowskich, czyli lepszy dostęp do skutecznej drogi sądowej ;
- Zapewnienie komornikom w Europie narzędzi niezbędnych do wzmocnienia wzajemnego zaufania, czyli bliższej współpracy w ramach wykonywania obowiązków służbowych oraz usuwanie przeszkód utrudniających sprawne przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego w sprawach cywilnych o wymiarze transgranicznym.
Cele projektu zostaną osiągnięte poprzez :
- Utworzenie strony internetowej EJE
Strona internetowa EJE jest dostępna w następujących językach: angielskim, niderlandzkim, francuskim, niemieckim, węgierskim, włoskim i polskim.
Ma za zadanie dostarczenie informacji niezbędnej do wykonania orzeczeń sądowych w całej Unii Europejskiej. Początkowo informacje odnoszące się do państw członkowskich będą dostarczane przez partnerów projektu (Belgię, Francję, Niemcy, Węgry, Włochy, Luksemburg, Holandię, Polskę i Szkocję).
- Udostępnienie e-arkuszy EJE
Kartoteka EJE informuje przedsiębiorstwa, obywateli i osoby zawodowo zajmujące się prawem o narzędziach prawnych i stosowanych procedurach dotyczących egzekucji orzeczeń sądowych w innych Państwach Członkowskich.
Zawiera odpowiedzi na praktyczne pytania , na przykład : Jakie warunki należy spełnić, aby wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi ? Jakie organy są właściwe dla danej sprawy? Jaka procedura powinna zostać przyjęta? Jakie środki są dostępne w tym celu? Jakie są skutki zajęcia majątku ruchomego/ nieruchomości? Jakie są środki zaskarżania czynności egzekucyjnych ?
Strona internetowa EJE udostępnia uczestnikom postępowania sądowego i prawnikom elektroniczny wykaz komorników w Europie.
Wykaz ten zawiera informacje kontaktowe dotyczące właściwych terytorialnie komorników.
Informuje także o językach obcych, którymi posługuje się dany komornik.
Strona internetowa EJE dostarcza informacji na temat rozwoju projektu, ustawodawstwa europejskiego i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak również prawodawstwa w Państwach Członkowskich i ich orzecznictwa w kwestii egzekucji orzeczeń sądowych.
Kwartalnik na temat zagadnień prawnych w językach angielskim i francuskim dostarcza najważniejszych informacji dotyczących przedmiotowej kwestii. Jest on dostępny na stronie internetowej w formie newslettera- istnieje możliwość subskrypcji kwartalnika.
Strona internetowa EJE przedstawia szeroki zakres dokumentacji z zakresu egzekucji orzeczeń sądowych w Europie. Jest ona kierowana do całego środowiska prawniczego Europy.
W ramach projektu planowane są również następujące działania :
- organizacja spotkań tematycznych partnerów projektu w celu opracowania narzędzi i najlepszych praktyk w zakresie postępowania egzekucyjnego.
- organizowanie „spotkań dla stron w sporach sądowych”w celu informowania stron w sporach sądowych (klienci i firmy) o procedurach windykacji długów za granicą na podstawie tytułów wykonawczych, dostarczania informacji na temat roli komorników jako organów egzekucyjnych oraz przedstawienie przykładowych problemów, które mogą wystąpić w praktyce.
-
utworzenie programu stażu umożliwiającego komornikom prowadzenie wzajemnych szkoleń w zakresie najlepszych praktyk obowiązujących w ich państwach. Cel stażu zakłada lepsze poznanie i docenienie wzajemnych kwalifikacji wśród partnerów (przy 2 uczestnikach na każdego partnera).
Państwa partnerskie EJE :
Obecnie wśród członków EJE znajduje się 9 organizacji reprezentujących zawód komornika w ich państwach :
| La Chambre nationale des huissiers de justice (France) (przewodnictwo w EJE). http://www.huissier-justice.org [4] |
 |
| Le Deutscher Gerichtsvollzieher bund (Allemagne). www.dgvb.de [5] |
 |
| La Chambre nationale des huissiers de justice de Belgique (Belgique) www.gerechtsdeurwaarders.be [6] |
 |
| La Society of Messengers-at-Arms and Sheriff Officers (Ecosse) www.smaso.org [7] |
 |
| La Magyar Birosagi Vegrehajtoi Kamara (Hongrie) http://www.mbvk.hu/main/ [8] |
 |
| L’Associazione Ufficiali Giudiziari In Europa (Italie) www.auge.it [9] |
 |
| La Chambre des Huissiers de Justice du Grand Duché de Luxembourg http://www.huissier.lu [10] |
|
| Le Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (Pays-Bas) http://www.kbvg.nl/ [11] |
 |
| La Krajowa Rada Komornicza (Pologne) http://www.komornik.pl/ [12] |
 |
| Przy wsparciu Międzynarodowej Unii Komorników Sądowych http://www.uihj.com [13] |
 |
W państwach członkowskich istnieje duża różnorodność rozwiązań prawnych dotyczących warunków wykonywania zawodu komornika. Uczestnicy projektu odzwierciedlają tę różnorodność :
- w systemach prawnych: system common law (Szkocja) / systemy prawa pozytywnego (inni partnerzy)
- w statusie: wolny zawód (Francja, Węgry, Holandia, Luksemburg, Belgia, Szkocja, Polska) / urzędnicy publiczni (Niemcy, Włochy)
- w wielkości korporacji: kilka tysięcy członków (Francja, Niemcy, Polska) / kilkuset członków (Belgia, Włochy, Holandia, Węgry) / kilkudziesięciu członków (Luksemburg, Szkocja)
- w ich reprezentacji: przez izbę krajową (Francja, Węgry, Belgia, Luksemburg, Holandia), przez krajową radę ( Polska) / przez izbę okręgową (Szkocja) / przez stowarzyszenie (Włochy, Niemcy)
